Plattdeutsche Lieder und Gedichte

Rente

von Ludger Plugge, 29.08.2018

Leiwe Lü, makt Kumpelmente,
von wiägen – weil – ick gaoh in Rente!
Vondage sint nao niëgen Wiäken,
de Tiet kaas auk in Dage riäken.

Et sint dreiunsesstig Dage,
oh Wunner, oh Wunner,
un nu  pass guët up:
Dao gaiht nao wat runner.

Saoterdage un Sunndage,
de tellt nich mäehr.
Un is de Tiet üm,

Äs Rentner häs Arbaid,
kiek hier un daohän.Auk Inkaupen un Kuoken,
willt pässig daon wäern.

Kiëgen all dat, glaiw ´t män,
seih ick mi nich an,
ick mag dat wull doon,
weil ick dat kann.

Kümp miene Frau von de Arbaid,
häb ick mi bedacht,
Ick sägg nich: Mak wat to Iätten,
ick häbb grauten Smacht!

Nao acht – niëgen Stunnen Arbaid,
dann staiht´t üöhr wull to,
dat ick, wenn se nao Huus kümp,
wat Guëtes üöhr doo.

Aomdiätten staiht ferrig,
et is alls heel frisk.
„Kumm, Wicht, gaoh sitten,
to´t Iätten an ´n Disk.“

Ick glaiw, et wät schön,
wenn de Häer Gesundheit mi lött.
Ick gaoh daovon ut,
dat he dat wull dött.

Radföern, liäsen un alle sowat,
´n biëtken Pliäge brück auk usse Katt.
Jau, un dann giw ´t dao no wat,
wao ´k Spass an häw: Dat is usse Platt!


Plattdeutsche Nachlese zur Bundestagswahl

Bunnesdag-Utsöken an’n 24.09.2017
Naokieksel een Dag läter
von Ludger Plugge
25.09.2017


Bi de eenen geiht’t hauge,
bi de ännern geiht’t dal.
Up Platt hät dat „Utsöken”,
up Haugdütsk hätt’t „Wahl”.

Üm dän Bunnesdag gönk et in dütt Jaohr.
Ick sägg di, de Parteien harren et schwaor.
Alle Dag lagg Post in usse Breefkästen.
Dao schrewen de Parteien: „Jau, wi sint de Besten!”

SPD un FDP, NPD un KPD
AFD, Linke un de Violetten,
du kaas di in Dütskland
vüör Parteien nich redden.

Dann sint dao no CDU
un auk de CSU.
Wat sall ick utsöken?
Nu küer du!

CDU un CSU,
jüst so äs de SPD,
kregen üörnlik wat vüör de Büx,
dat ganze Lamenteern hölp apat nix.

De  SPD sägg:
„Wi treckt us nu trügg.
Willt nich mäehr regeern,
säggt bloß,
wat nich dügg.

Dän Völaus süll wi ganz wisse düörstaohn.
Af nu sint wi de Oppositiaon.“

De FDP sägg:
„Wi willt nich partu regeern.
Laot us män iärst kieken,
wu alls sitt bineen.”

De AfD freit sick äs’n Pinkstoss,
will nu Politik maken,
äs ’n kloken Voss.
Üörn Baas, de häw’n wahne graut Waort
villicht is’t siene Egenaort.

Män he saggt laut, un he saggt dütlik.
„Wi vöännert usse Republik.”
Mi düch, een Satz was dao nich anbracht,
dat wass, äs he sagg, he gönk nu up Jagd!

Christ-Demokraotens Antwaort:
„AfD freit sich bannig.
De kuëmt wiss wiër harunner,
jagen laot’t wi us gar nich.”

De Kanzlerin döt sick
nich gääne vöbeigen,
patt süht man se nu all
met Jamaika knippaigen.

Regeern is in Dütskland
in düsse Tieten nich licht.
Pat wat wät,
wenn Trump un Kim Jong
nu de Wiält anstickt?


De Hiärwst

von Ludger Plugge

In Hiärwstmaond sitt’t buten de Lüde nao viël.
Of de Hiärwst nu wull wanners kuëmen will?

Et wät fröher dimmstrig,
Blader un Töge wät saor.
Et giff kien Vödoon,
de Hiärwst is nu dao.

Det Veh treckt üm in’t Winterkwatier,
so ist’t all‘ Jaohr guet för Mensk un för’t Dier.
De Gäörtners plückt Appeln, Prumen un Biärn,
män tüskendüör dot de auk gäRän probeern.

Lüde söökt dagestiet Poggenstööl,
un aobends stigg Niëwel üöver Waterpööl.
Buuten fleigt Vüëgel, Müggen un Brummer,
un faken wiest sick de Oltwiewersummer.

De Ekkättkes sint kriëgel,
klait in ‚e Baim‘ up un daal.
Een Egel met siene Stiëkel
sitt in Bliäderhaupen d’daal.

De Ruhfuorst up Wiesken
un Hüüser sik wiest,
dat Lauw föllt von de Baime –
haipewis.

So süht ut de Hiärwst
män jaohrin un jaohrut.
Un wat auk ganz excüüs is,
is de Hiärwst-Kiärmesbruut.


Allersiälen

von Karlheinz Stapper

De leste Summer was män kuort,
so’n harre Puggen was dat nich,
dän viël to fröh de Hiärwst all luert
un wiest us barsk sien grow Gesicht.

Düüster de Novemberdag,
un de Wind, de is an’t Rüsen.
Will he nu met eenen Slag
up dän naichsten Winter wiesen?

Fröh gaoht aoms de Lampen an
un de Dage, de wät’t küörter,
Niëweldööke treckt heran,
ächtern Uom, dao dögg ‚t biäter.

Dat Lauw wätt bund, de Heide blait,
de Vüëgel treckt nu all tohaup,
un de Natur wäss un vögaiht,
so is alltiet de Liäwenslaup.

Still stiäkt wi ’ne Kärße an
up dän Kiärkhoff giën.
An usse Dauden denk wi dann:
Et is Allersiäl’n..


De Vakansen

von Ludger Plugge, August 2016

In é School sint kine Kinner mäehr.
Daohiär kümp de Auto- un Isenbahnvökähr.
Schoolplatz un -hoff ratz lüürig sint,
will ‚t huoppen, dat de Kinner all trüggefint.
Nich bloß die Kinner, auk Lärrin un Lährer
liggt manks met ‚t Gatt in é Friebäder.

Spiël un Spass heel wichtig sint,
so fö de Öllern, un jüst so för ‚t Kind.
Pat küennt se nich mäehr so äs fröher spiëlen
un fangt gau an, sick langtowilen.
Liäsen in Bööker is reinweg ’ne Kwaol,
„Män, wat sall ick doon, vödorrinaomaol?!”

Me ‚t Smartphone gaiht ‚t up Pokemon-Jagd,
un mäehr äs eener häwt ferrigbracht
un fott met ‚t Rad direkt vüör ’n Paohl,
män – dat is sowat von egaol.

Allüöwerall in é Vakansen
freit sick de Chefs vön de Restaurantsen.
Se häbt sick wull wat Schööns vöstellt:
De Urlaubers kuëmt un laot ‚t dao üöhr Geld.

An Enne häbt se sick miäst guet erhaalt,
auk hier un dao ’n lück mäehr betaalt.
Sint bruun von é Sunne un straohlt fö Glück
daorüm willt se üöhr Geld auk ganz wiss nich trügg.


Winachtsfriäden

Dat olle Jaor, et is vüörbi,
so unwies gau is et vögaon!
Wi wollen Friär, nich Iärgeri,
dat Glük, et sol altied bestaon.
Jau, faken bleew dat Glük us trü.
Wat häbt wi sungen, häbt wi lacht,
wat häbt wi fiert aone Rü.
Dat olle Jaor häw Fraide bragt.
Män auk in düt völiëden Jaor
gaw Träönen et un graute Naud.
To but was manksten de Gefaor,
se bragt us Mensken Pien un Daud.
Dän een of änn´ren nam de Häer
to sik wao Friär is Glük un Fraid.
Pat altied et up düsse Äer,
ni Liäwen giw, et wider gait.
Nu is se dao, de Winachtstied.
In düüstre Wiält, dao kümp een Kind.
Maak los dien Hiärt, de Siäl maak wied,
dat sine Laiw di altied fint!

(Verfasser unbekannt, zur Verfügung gestellt von unserem Abonnenten Buddy)


Oh Guott, oh Gruus, wat wätt met usse Krankenhuus?

von Ludger Plugge, Juni 2015

Kuors dao stönn in ‚t Dettske Blatt,
met ‚t Krankenhuus passeërt watt!
Siet lange Tiet lütt de Fraoge so:
Wecke Hüüser bliwt, weck Huus makt se to?

De Chefs von twe Stiftungen kammen bineen:
„Wi willt wull helpen, laot’t ju nich alleen.“
De beiden Häerns häbt dann vötellt,
se stönnen paraot met unwies viël Geld.

För Greiwen un Buorghorst häbt se sick meldt,
män Detten moss weg,
süss gaff ‚t kin Geld.
Se saogen hier ja wull de Naut,
wassen pat bang, dat Detten üöhr schrappt
de Buotter vön ‚t Braut!

Usse Büörgermester
stönn met ’n Puckel an ‚e Wand,
is vön Pontius nao Pilatus rannt.
Et gaff Demonstrationen bi us in é Stadt,
bi de mannigeen Spriäker
de Suorge in ’n Nacken satt.

Mönsters Bischof leit utrichten:
„Daovon treck ick mi nix an.“
Off sick dän Häerrööm so eenfak
ut de Verantwortung stiälen kann?
„Felix, du moss wiëten,
usse Häärguott kick alle Dage
in ‚t Dettske Jammertal.
Glöws du, dat he nao tofriäer is
met sien ‚Bodenpersonal’?“

Dat ganze Gedohe wass nich licht,
män Ende Juni, so hädde et,
makt se ‚t us dicht!

De Krankensüsters und -pliägers
häbbt sick nao eenmaol meldt
un schrewen in é Zeitung,
et gönk nich bloß üm Geld.

Siet Jaohrteinte daihen se all üöhre Plicht
und dat se sowat beliäwden,
dachden se nümmers nich.

Se hadden mettrocken alltiet
bes hen to Lauhnvözicht,
häbbt ümsüss mähr arbeit’t,
un kreegen nu ’n Schlag in ‚t Gesicht.

Off auk de Chefs up een Deel
vön üöhr Gehaolt häbt vözicht,
dao kaas üöwer simmeleëren,
pat gleiwen do ick ‚t nich.

All vör iälke Jaohr gafft „Exklusivverhandlungen“,
so schrewen se.
Mi dücht, et wass’n „Exekutionsverhandlungen“,
un dat dött harre weh.

Nao mine Meinung hadden de haugen Häerns
dat Ergebnis fröhtietig in é Kiste,
un dat dettske Krankenhuus up de Affschussliste.

Darüöber küeren wollen se nich.
Se harren „Stillschwiegen“ luowt,
un „Ährenlüde“ värraot ‚t dat nich.

Sessendiärtigdusend Mensken so to behanneln,
nöm ick Völuogenhait.
De suorgt bi sessundiärtigdusend
för Angst un Trurigkait.

Vön Muorn saog ick in ‚t Dettske Blatt,
de Stiftungen sint affsprungen,
se unnerschriewt nich,
nu bin ‚k doch platt.

Een nao de annere Station
möken se hier in Tüsckkentiet to.
Wass dat villicht affspruoken?
Mi düch ‚t baol so.

Een Deel vön ‚t medizinschke Grei
höllen se all aff.
Un nu unnerschriewt se nich!
Detten is baff.

Et is wane laige, to seihn,
watt dao göng aff.
Män för Statistiken, Geld un Macht
schmiet se usse Krankenhuus in ‚t Graw!


De aolle Mönsterlänner


Bi Knabbeln, Miälk un Roggenbraud,
bi Schinken un bi Klaoren
sin wuorden ik so tao un graut
un auk so olt an Jaoren.

De Knuoken wäerd nu kangsam stiew,
wilt sik nich rächt mäer wäggen,
wan’k män so’n biëtken kriëgel bliew,
hät dat nich vul to säggen.

So lang ik mag dat fette Spek,
so lang mög ik nao liäwen.
Wan mi dat Snäpsken nich mäer smäk,
dän düch mi, mot ik stiäwen.

(Gedicht: August Hollweg – Weise: Gregor Schwake)


Häerguott, graut is diene Macht

(nach der Melodie „Großer Gott, wir loben Dich“)

Häerguott, graut is diene Macht.
Leiwe Häer, wi willt di priesen.
Du, düör düsse Naut un Nacht,
kanns alleen den Wegg uss wiesen.
Mag de ganze Wiält vergaohn,
diene Macht, de bliew bestaohn.

All’s, wat liäwt up düsse Wiält,
in de Lucht, up’t wiede Water,
buowen üöver’t Wolkentelt,
alles röpp to di: Uss‘ Vader.
Help uss all düör Christi Daud,
niem uss up in dienen Schaut.

Häerguott, reek uss diene Hand,
deipste Naut, de lährt uss biäden.
Dömp den Krieg, den wilden Brand,
giew uss alle wier den Friäden.
Help us rut ut düsse Nacht,
Häerguott, graut is diene Macht.

(Unbekannter Textverfasser)


Usse Vader in’n Himmel

(Plattdeutsches Vaterunser)

Usse Vader in’n Himmel,
hillig is dien Name,
dien Riek kuem to uss.
Dien‘ Wille sall passeern,
äs in’n Himmel, so auk up Äden.
Giew uss vandage un jeden Dag wat te iäten,
un vergiew us, wao wi schullig wuorden sind.
Laot uss nich versöken, te sünnigen,
sonnern erlös uss von so’n Üewel.
Denn dien is dat Riek,
de Kraft un de Häerlichkeit
in Iäwigkeit.
Amen

(unbekannter Textverfasser)


Buernart


Mien ganse Liäwen vul van Sweet,
dat sit in minen Grund.
An minen How, dao häng min Hiärt,
Mien Iärwe is gesund.
Et failt mi niks nich up de Welt,
sit ik in mine Pöst.
Ik weet, waoför ik mi häw kwiält,
Wan ik mi eenmaol röst.
Ik plaog mi buten Dag för Dag,
un wat ik sai, dat wäs.
Ik sin noch von´n ollen Slag
Un von ´ne taoe Iärs.
Ik huop för usse Heimatland,
Dat wi de Naud könt stüern.
Niäm ik dän Ploogstiärt in de Hand,
Sai ik wier vulle Schüern.
Mien How, mien Iärwe is mien Riek,
Wat mi is anvötruut,
Un kümp dat auk mankst knüppeldik,
Met Guods Hölp hol ik ´t uut.
Ik bruuk mi söken nich mien Braud,
solang ik sin gesund.

(Verfasser unbekannt, zur Verfügung gestellt von unserem Abonnenten Berthold)


Schüttenbeer / Schützenfest

Den Schützenbruuk, dat moss du wietten,
de stammt uut gans, gans aolle Tieten!
Is nich te glaiwen, et is waohr,
dat sind all an de 500 Jaohr,
dat “Horden’” trocken üöver Land,
üöverall was Naut un Brand!
Daomaols, met Knüppel un Gewehr,
gonk´t ächter de Maroders her!
Und met Trummeln un met Flaiten,
übten se in´n Buschk dat Schaiten.

Un daobie wurord gans unverdruotten,
een höltern´Vuegel von de Stange schuotten.
Daobie gaff´t dann auk vull Pläseer,
bie´n Schnäpsken un´n Glas Beer.
Un well den Vuegel herunnerholl – tolest,
de was “Köning”, de was de best!

Me “Hurra” wätt de nie Köning proklameert,
un de nei “Hofstaat” präsenteert.
Bi de Parade – met vull Schwung,
dao wett dat aolle Hiärt wier jung!
Un aobends juckt ehr dann dat Fell,
wenn lustig spiellt de Danskapell!

Dat “Schüttenbeer” heff Tradition,
stolt sitt de Könink up sein Thron.
De “Heimatschutz” häff sik bewährt,
daorüm dat Fest noch exesteert.

“Glaube, Sitte, Heimat”, staoht gans buoben,
un den Gemütlichkeit, dat mott man luoben!
Nu sie´t nich stuur un nich verquandt,
un giff´t auk Suorgen allerhand,
daotiegen helpt an´t allerbest,
män düfig fiern Schützenfest!

(Verfasser unbekannt, zur Verfügung gestellt von unserem Abonnenten Buddy)


O Bur wat kost din Heu

O Bur wat kost din Heu
o Bur wat kost din Heu
o Bur wat kost din Kirmesheu?
Juchheissa sisa Kirmesheu
O Bur wat kost din Heu?

Mein Heu, dat kostet Geld
mein Heu dat kostet Geld
mein Heut dat kostet Kirmesgeld
Juchheissa sisa Kirmesgeld
mein Heu dat kostet Geld

So nimm dir eine Frau ….

Nun setzt euch auf die Erd….

Erhebt euch von der Erd…

Nun gebt euch einen Kuß….

Du Frau nimm dir ein Kind….

Du Kind nimm dir ne Magd….

Du Magd nimm dir nen Knecht….

Nun gebt dem Bur ein´n Schub….

Nun gebt der Frau ein´n Schub….

Nun gebt dem Kind ein´n Schub….

Nun gebt der Magd ein´n Schub….

Nun gebt dem Knecht ein´n Schub….

Text und Musik: Verfasser unbekannt

Spielregel: Fünf Kinder treten nacheinander in den Kreis und stellen mit entsprechender Gebärde dar, den Bur, die Frau, das Kind, die Magd und den Knecht. Sodann wird der Inhalt der Strophen ausgeführt:
in: Was die deutschen Kinder singen (1914)